Harcerzem być!

Zbiórka 33. Beskidzkiej Drużyny Starszoharcerskiej „Cichociemni” z Bielska-Białej stała się dla mnie inspiracją do napisania tego artykułu. Przeczytaj i dowiedz się więcej o ZHP, ZHR i SHK.

Temat różnic i podobieństw organizacji harcerskich w Polsce jest bardzo obszerny. Przyjrzyjmy się tym największym z nich: mam tu na myśli Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, a także Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego “Zawisza” Federacja Skautingu Europejskiego.

Wśród podstawowych różnic, istotne miejsce w tych trzech organizacjach zajmuje nastawienie i stosunek do Boga. ZHP uznaje wiarę swoich członków za kwestie całkowicie osobistą i indywidualną, w ZHR natomiast, instruktorzy muszą być chrześcijanami, a ideę tego Związku doskonale obrazuje nam pierwszy punkt Prawa Harcerskiego, który brzmi: Harcerz/Harcerka służy Bogu i Polsce i sumiennie spełnia swoje obowiązki. Zarówno SHK jak i ZHR swoją pracę ściśle wiąże i podporządkowuje wierze w Boga.

Kolejną różnicą są słowa Przyrzeczenia Harcerskiego. W ZHP i ZHR tekst ten brzmi dokładnie tak samo, mimo że pierwsza z grup traktuje temat wiary bardziej dyskretnie, rota Przyrzeczenia w obu organizacjach zawiera fragment dotyczący służby Bogu. W SHK tekst Przyrzeczenia wygląda inaczej, mianowicie: Na mój honor, z Łaską Bożą, przyrzekam całym życiem służyć Bogu, Kościołowi, mojej Ojczyźnie i Europie chrześcijańskiej, nieść w każdej potrzebie pomoc bliźnim i przestrzegać Prawa Harcerskiego. Choć słowa Przyrzeczenia różnią się od siebie, sam ich sens zostaje ten sam. Wszystkie organizacje w rocie Przyrzeczenia posiadają wzmiankę o służbie Bogu i Ojczyźnie oraz przestrzeganiu Prawa Harcerskiego.

 

ZHP, jako jedyna z opisywanych w tym artykule organizacji, skupia drużyny przeważnie koedukacyjne, nie wyklucza to jednak istnienia w jej obrębie grup wyłącznie żeńskich lub wyłącznie męskich. W ZHR i SKH jest całkowicie odwrotnie, wynika to z chęci zaspokojenia odmiennych potrzeb, związanych z innymi zainteresowaniami i różnicami rozwojowymi chłopców i dziewcząt. Warto jednak zauważyć, że również w ZHP zwraca się uwagę na różnice płci – w drużynach koedukacyjnych harcerze i harcerki działają osobno w damskich i męskich zastępach.

Można również zauważyć rozbieżność w stopniach harcerskich, które właściwie w każdej z wymienianych organizacji są nieco inne. W ZHP stopnie dla chłopców są następujące: młodzik, wywiadowca, ćwik, odkrywca, harcerz orli  i Harcerz Rzeczypospolitej oraz kolejno dla dziewcząt: ochotniczka, tropicielka, pionierka, samarytanka, harcerka orla i Harcerka Rzeczypospolitej. W ZHR stopnie Organizacji Harcerzy są bardzo podobne do stopni w ZHP z pominięciem odkrywcy: w Organizacji Harcerek nie ma analogicznie stopnia pionierki, a harcerce orlej odpowiada stopień wędrowniczki. W SHK natomiast: w organizacji męskiej – wywiadowca, ćwik, harcerz orli, Harcerz Rzeczpospolitej, a w organizacji żeńskiej – tropicielka, pionierka, samarytanka, wędrowniczka, Harcerka Rzeczpospolitej. Stopień pionierki/ćwika w drużynie ZHP, z którą miałam styczność, jest powtórzeniem najważniejszych wiadomości, które posiada tropicielka/wywiadowca oraz wprowadzeniem do stopnia samarytanki/odkrywcy.

Misją harcerstwa jest przede wszystkim pomoc rodzicom i szkole w wychowaniu młodych ludzi. Jest tak zarówno w Harcerstwie Rzeczpospolitej, Harcerstwie Polskim oraz Stowarzyszeniu Katolickim.

Różnice widoczne są na pierwszy rzut oka – czy jednak oznacza to, że można te organizacje porównywać i wartościować? Wrażenia ze spotkania drużyny ZHP (chociaż sama należę do ZHR), w którym miałam okazję uczestniczyć, były bardzo pozytywne. Atmosfera na zbiórce była braterska, a różnice, w odniesieniu do tych, w których uczestniczyłam wcześniej, wynikały jedynie z obrzędowości. Nie miałam niestety okazji wziąć udziału w zbiórce SHK, ale odnoszę wrażenie, że tam również byłoby podobnie. Wszyscy jesteśmy bowiem harcerzami i cel organizacji jest jeden – wychowanie młodzieży.

Moim zdaniem wszystkie opisane organizacje są godne polecenia. Każda z nich ma określone cele i zindywidualizowane metody działania. Wszystko to sprawia, że w zależności od własnych upodobań i oczekiwań możemy dołączyć do organizacji, która w najlepszy, możliwy sposób rozwinie nasze umiejętności, wychowa w duchu patriotycznym i nauczy szacunku do wartości.

Korekta: Wiktoria Kotlarska

Teksty Agnieszka Gnat
Agnieszka Gnat