Dar wrażliwości

Wszędzie jest pełno bodźców. Nie łatwo przed nimi uciec. Niektóre w nadmiarze mogą wywoływać irytację. Ale jeśli doskwierają Ci aż nadto, być może należysz do mało licznej grupy osób wysoko wrażliwych. 

Wycofana, nieśmiała, samotnik? Nie płacz tyle, jesteś przewrażliwiona, weź się w garść!

Owszem, wielokrotnie słyszałam takie słowa, jednak nigdy nie wiązałam ich z wysoką wrażliwością, bo nie wiedziałam, że coś takiego istnieje.

Ludzie bywają okrutni. To fakt. Nieustannie oceniają. Nagle w towarzystwie rozboli Cię głowa od zbyt dużej ilości bodźców, pójdziesz odpocząć choć na moment, a oni już obgadują Cię za plecami, że jesteś niegrzeczny, jak tak można wychodzić i tak dalej, i tak dalej. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, z czym musi radzić sobie osoba wysoko wrażliwa, inni zaś zamiast wykazać się zrozumieniem, dokładają dodatkową krytykę. Czas to zmienić! 

Po pierwsze: zrozumieć 

Wysoka wrażliwość bywa mylona z neurotyzmem, czyli przewrażliwieniem. Pojęcie wysoko wrażliwej osoby (WWO) zostało wprowadzone przez dr Elaine Aron, autorki książki Wysoko wrażliwi. Wysoka wrażliwość to nic innego jak silniejsze niż u większości osób reagowanie na bodźce świata zewnętrznego. Za głośna muzyka, za duży tłum, za ostre światła itp. powodują u takiej osoby znaczne wyczerpanie psychiczne. 

Pamiętajmy, że wysoka wrażliwość nie jest wadą, lecz naturalną cechą. 

Osoby WWO widzą i czują więcej, więcej też poświęcają czasu na analizowanie każdej sytuacji, silniej przeżywają stres. Są też pozytywne aspekty: osoby wysoko wrażliwe uznawane są za bardziej świadome, empatyczne i refleksyjne. Z badań wynika że ok. 20% ludzi jest WWO. Nadwrażliwość emocjonalna nie jest zaburzeniem psychicznym ani nieprawidłowością. Łączy się ją z pewną odmianą genu kodującego transport serotoniny, a także innego neuroprzekaźnika – dopaminy. 

Warto w tym momencie zaznaczyć, że na wysoką wrażliwość składają się cztery podstawowe elementy. Pierwsze z nich to przestymulowanie. Osoby wysoko wrażliwe dużo szybciej męczą się odbieranymi bodźcami, przez co zauważamy u nich rozdrażnienie. Jest to tak zwane zmęczenie napływem wrażeń. Następnie możemy wyliczyć głębokość przetwarzania. Wiąże się z nią większa analiza, poświęcenie energii oraz czasu na przetwarzanie informacji. Zanim więc osoba WWO przejdzie do działania, niejednokrotnie się zastanawia, a bywa i tak, że nawet po kilkukrotnej dyskusji ze sobą nadal nie jest pewna, co powinna zrobić w danej sytuacji. Napływ emocji to równie ważny element. Pozytywne i negatywne emocje są bardzo silnie odbierane przez wrażliwe osoby. Najczęściej osoby takie mają dużo empatii, ale kiedy zwrócimy im uwagę, może to spowodować inny odbiór informacji. WWO są wyczuleni na wszystko, co dzieje się dookoła, przez co wszelkie sygnały traktują bardzo poważnie. Zwracają uwagę na każdy, nawet najmniejszy ruch. 

Wysoka wrażliwość = introwersja? 

Co prawda ok. 70% osób wysoko wrażliwych cechuje introwertyzm, ale nie jest to to samo. Te  ok. 30% to wrażliwi ekstrawertycy, którzy uwielbiają towarzystwo innych, ale zgiełk osób obcych i praca w towarzystwie innych bywa dla nich wyczerpująca. Dla porównania: żeby odreagować, ekstrawertyczni WWO chętnie regenerują siły wśród swoich bliskich, podczas gdy introwertyczni WWO spędzają ten czas w samotności.

Z innej planety 

Osoby wysoko wrażliwie inaczej odbierają świat. Mają poczucie, że nie pasują do reszty. A tak nie jest. Dla nich świat jest bardziej złożony, bogatszy, wielowarstwowy, dlatego że odbierają go zmysłami bardziej intensywnie. Często prowadzą wolniejsze tempo życia, a po ciężkim dniu wycofują się do odosobnionej przestrzeni gdzie mogą się zrelaksować, dojść do siebie i schować się przed ludźmi. I to jest jak najbardziej OK! 

Osoby WWO widzą i czują więcej, więcej też poświęcają czasu na analizowanie każdej sytuacji, silniej przeżywają stres.

Co ich jeszcze charakteryzuje? Cechują się większą empatią, często też kreatywnością. Paraliżuje ich presja czasu i nadmiar zajęć, bo wolą mieć wszystko uporządkowane. Często też spotykana jest słaba koncentracja. Zazwyczaj czują się senni, a kiedy są głodni, chodzą zdenerwowani, ponieważ mocniej reagują na zachwianie zaspokojenia podstawowych potrzeb. Bywa i tak, że small talk to dla nich nie lada wyzwanie, a po spotkaniach z innymi potrzebują pobyć w ciszy i samotności. Mają zmienne nastroje. Często odczuwają symptomy somatyczne np. bóle głowy, pleców, karku, problemy gastrologiczne.

Ale ale! Wielu WWO ma naprawdę bogate życie wewnętrzne. Są WWO, których uspokaja przyroda. Bardzo często odczuwają głębokie emocje związane z przeżywaniem sztuki. Z ich wrażliwością w wielu przypadkach wiążą się także żywsze sny, bogatsza wyobraźnia i wiele pasji, którym oddają się bez reszty. Zazwyczaj są pomysłowi, oryginalni, mają niezwykłą intuicję, błyskotliwe poczucie humoru, tendencje do szczegółowego rozważania różnych działań, a także świadomość konsekwencji własnych czynów.

Idealny kandydat 

Praca może być dla nich  przyjemnością. Pragną wykonać powierzone zadanie jak najlepiej i z pełnym zaangażowaniem. Mają bardzo wysokie standardy etyczne i zawodowe. Nie wysuwają się na pierwszy plan, nie przepychają się łokciami, jednak przez to, że trzymają się z boku i nie udzielają towarzysko, można ich przegapić. 

Najlepiej sprawdzają się w zawodach niosących pomoc innym oraz wsparcie drugiemu człowiekowi z tego względu, że cechuje ich silniejsza empatia i dzięki temu lepiej odczytują nastroje oraz emocje drugiej osoby. Doskonale sprawdzą się jako psychologowie, psychoterapeuci czy coachowie. Osoby wysoko wrażliwe to również kreatywne dusze, stąd artystyczne profesje to dla nich wymarzona praca. Tutaj otwiera się całkiem pokaźna gama specjalizacji: malarstwo, fotografia, pisarstwo, architektura, dziennikarstwo i wiele innych. 

Dar czy przekleństwo?

Wysoka wrażliwość niesie ze sobą ogromne pokłady potencjału. Musimy tylko nauczyć się go wykorzystać, czerpać z niego siłę i doceniać. 

Co zrobić kiedy poczujemy że wszystko nas przytłacza? Przede wszystkim musimy poszukaćcichego, spokojnego miejsca. Świetnie sprawdza się medytacja oraz joga. Dodatkowo możemy wprowadzić do naszego życia praktykowanie afirmacji. Nie planujmy za dużo jednego dnia, to może źle na nas wpłynąć. Unikajmy tłumów, wesołych miasteczek, imprez masowych, koncertów. Zdrowa dieta, czas dla siebie, pełnowymiarowy sen i regularne ćwiczenia zdecydowanie pomogą wzmocnić ciało i umysł. 

Pamiętajmy, że wysoka wrażliwość nie jest wadą, lecz naturalną cechą. Wśród znanych osób cechujących się wysoką wrażliwością znajdują się m.in. Sokrates, Leonardo da Vinci, Ludwig van Beethoven, Isaac Newton, Albert Einstein, Frida Kahlo, Carl Gustav Jung oraz Jim Carrey.  Gdyby nasz gatunek był pozbawiony osób o ponadprzeciętnej wrażliwości, nie wyglądałby tak samo. Doceńmy tę różnorodność!

Artykuł ukazał się w 12. numerze magazynu redakcjaBB.

Grafika: Agnieszka Tolarczyk
Korekta: Edyta Edi Braun