Fonoholizm – kiedy telefon staje się naszym przyjacielem #17
Fonoholizm, czyli uzależnienie od telefonu i mediów społecznościowych, to problem na tyle powszechny, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy, jak często sięga po komórkę w ciągu dnia.
Nawykiem stało się przeglądanie Instagrama czy TikToka podczas jazdy autobusem, czekania na wizytę u lekarza czy rodzinnego obiadu. Normalizowanie tego zjawiska jest na porządku dziennym, co może mieć w przyszłości negatywne skutki.
Uzależnienie od telefonu polega na korzystaniu z tego urządzenia w stopniu wykraczającym poza przyjęte ramy i wpływającym negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Internet i portale społecznościowe dostarczają nam ogromną ilość informacji i bodźców, której nasz mózg nie jest w stanie przetworzyć w tak szybkim tempie. Użytkownik_niczka przegląda media społecznościowe i traci rachubę czasu, a dzieje się tak dlatego, że jego_jej mózg woli być rozkojarzony, niż musieć włożyć wysiłek w skoncentrowanie się, więc taki stan mu odpowiada. Korzystanie z telefonu w naszych czasach jest na porządku dziennym. Kontaktujemy się, dzwonimy do siebie, słuchamy muzyki, używamy GPS-u czy szukamy nowych przepisów.
Rozwój technologii sprawił, że łatwiej jest nam utrzymywać kontakt z osobami mieszkającymi w innych krajach, mamy ciągły dostęp do najświeższych informacji ze świata – tych pozytywów jest cała lista.
Jednak liczba negatywów jest podobna.
Objawami uzależnienia od telefonu mogą być: poczucie ciągłego przymusu korzystania z niego, notoryczne zerkanie na panel powiadomień, trzymanie urządzenia blisko siebie i tym samym poczucie lęku, kiedy musimy je odłożyć. Gdy czas spędzany przed ekranem wydłuża się, a zaśnięcie staje się niemożliwe bez wcześniejszego przeglądnięcia mediów społecznościowych, to może oznaczać, że korzystanie z telefonu przyjęło w naszym życiu negatywny aspekt.
Jako jedną z najczęstszych przyczyn, jak i najczęstszych skutków tego uzależnienia podaje się FOMO (fear of missing out), czyli lęk przed ominięciem czegoś, np. ważnej informacji.
Wtedy brak powiadomień z mediów społecznościowych powoduje frustrację i stres. Innymi powodami uzależnienia od telefonu są np. niska samoocena i trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych, ponieważ zdecydowanie łatwiej jest stworzyć swój profil w internecie i tam poznawać ludzi, nie pokazując przy tym swoich słabych stron. Często sytuacja życiowa sprawia, że zanurzając się w cyfrowy świat, zapominamy o codziennych problemach rodzinnych, szkolnych czy zawodowych. Uciekamy wtedy od rzeczywistości, a podczas korzystania z telefonu czujemy ulgę i przez chwilę nasze trudności nas nie dotyczą.
Fonoholizm jest przez wielu_e specjalistów_tek zaliczany do chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Skutkuje problemami w każdej sferze życia. Nałóg powoduje utratę zainteresowania dotychczasowymi hobby i zmianę sposobu spędzania wolnego czasu. Osoba uzależniona ogranicza kontakty z rodziną i bliskimi, izoluje się, odczuwa niechęć do wychodzenia z domu. Zaniedbuje swoje obowiązki domowe, związkowe czy szkolne. Często pojawiają się u niej problemy ze snem, w szczególności gdy korzysta z telefonu w godzinach wieczornych.
Ból głowy, zmęczenie, brak energii i złe samopoczucie również są spowodowane nadmiernym korzystaniem przez nią z telefonu.
W każdym aspekcie życia uzależnienie może wpłynąć negatywnie na nasze funkcjonowanie.
Kiedy zauważymy podobne objawy u nas samych albo uświadomimy sobie, że za dużo czasu spędzamy z telefonem w rękach, to już jest pierwszy krok do działania. Większość urządzeń pokazuje, ile czasu dziennie ich używamy. Możemy prześledzić statystyki, dzięki czemu dowiemy się, z jakich aplikacji korzystamy najczęściej. Pomocą w ograniczaniu używania telefonu mogą być różnego rodzaju blokady i limity czasowe, na przykład na social media.
Jedną z głównych przyczyn, dla których sięgamy po telefon, są powiadomienia. Możemy wyłączyć te niepotrzebne, a rzadziej weźmiemy go do ręki w ciągu dnia.
Warto też przeanalizować aplikacje, które mamy zainstalowane, i pozbyć się tych, z których już nie korzystamy. Jeśli spojrzymy szerzej na swoje otoczenie, na pewno zauważymy kogoś bliskiego, kto również zmaga się z problemem zbyt częstego używania telefonu i przeglądania mediów społecznościowych. Dobrą inicjatywą będzie wspólne ustalenie celów, motywowanie się nawzajem oraz szukanie alternatyw na spędzanie czasu offline. Rozmowa z osobą, która ma podobne trudności, potrafi podnieść na duchu i wywołać u nas poczucie, że nie jesteśmy w tym sami. Znalezienie nowego hobby bądź wrócenie do dawnych zainteresowań spowoduje, że wypełnimy czas, który normalnie poświęcilibyśmy na przeglądanie Facebooka czy Instagrama.
Jeśli jednak czujemy, że telefon przejmuje nad nami kontrolę i nasze starania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, warto zgłosić się po pomoc do specjalisty, na przykład od terapii uzależnień. Fonoholizm może być równie niebezpieczny jak inne nałogi. W momencie uświadomienia sobie, że mamy problem, warto od razu podjąć działania zmierzające do ograniczenia czasu spędzanego z telefonem.
_____
Grafika: Anna Malarz
Tekst ukazał się w #17 magazyn
LUBIĘ… śpiewać, rysować, pisać – ogółem wszystko, co artystyczne.
WKURZA MNIE… natłok myśli, który czasami pojawia się w mojej głowie.
MARZĘ O… spokojnym życiu z dobrymi ludźmi wokół mnie.