Sen kluczem do dobrego samopoczucia
Nie znam osoby, która choćby raz nie zarwała nocy tylko po to, żeby się uczyć lub pracować. Niektórzy też lubią po prostu siedzieć do późna i przeglądać media społecznościowe. Jednak czy zdajemy sobie sprawę, jakie są konsekwencje zbyt małej ilości snu i jego złej jakości?
Duża część społeczeństwa nie zwraca szczególnej uwagi na sen, a przecież jest on kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Według National Sleep Foundation aż 57,8 proc. młodzieży szkolnej i 72,7 proc. licealistów śpi mniej, niż wynosi zalecana dla ich wieku ilość snu. Możemy usprawiedliwiać się naszym trybem życia, przyzwyczajeniami, natłokiem obowiązków i wieloma innymi sprawami. Jednak czy te wymówki warte są późniejszych konsekwencji? Najwyższa pora na to, żeby przyjrzeć się, czym dokładnie jest sen, jaki jest jego wpływ na nasz organizm i dlaczego warto poświęcić mu więcej czasu.
Po co nam sen?
Sen jest niezwykle ważny dla ludzkiego organizmu. Pozwala nam zregenerować siły, zwiększa koncentrację, poprawia pamięć oraz wzmacnia układ odpornościowy. Ponadto sprawia, że nasz mózg porządkuje informacje z całego dnia, co stabilizuje naszą pamięć. Wiedzieliście_łyście, że właśnie podczas tego wypoczynku zapadają decyzje o tym, które wspomnienia należy zachować, a które wyrzucić do kosza? Jest to niezwykle ważny proces poprawiający naszą koncentrację w ciągu dnia. Mało osób wie, że powiedzenie prześpij się z tym jest udowodnione naukowo. Według badań przeprowadzonych na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Lancaster sen wpływa na zdolność rozwiązywania trudnych problemów. Po przespanej nocy z dystansem podchodzimy do życiowych decyzji, gdyż mózg oddzielił nasze emocje od wspomnień.
Skutki niedoboru snu
Jak już wiemy, sen wspomaga naszą koncentrację i wpływa na nasze samopoczucie. W przypadku jego niedoboru odczuwamy zmęczenie oraz zmiany nastroju. Mogą też wystąpić ogólne zaburzenia koncentracji, koordynacji ruchowej – a co za tym idzie – spowolnienie reakcji ruchowej. Bóle głowy czy migreny są na porządku dziennym przy nieprawidłowym harmonogramie snu, dlatego warto dbać o jego unormowanie. W sytuacji długotrwałej bezsenności może dojść do obniżenia odporności, czego wynikiem jest podwyższone ryzyko występowania chorób przewlekłych, między innymi cukrzycy, otyłości i chorób sercowo-naczyniowych.
Dobrze jest wiedzieć, jak wygląda prawidłowy wypoczynek. Zgodnie z National Library of Medicine, dorośli potrzebują od 7 do 9 godzin snu, osoby starsze 7-8 godzin, z kolei nastolatkowie od 8 do 9 godzin. Dodatkowo powinien być on nieprzerwany (człowiek nie wybudza się nadmiernie w trakcie), regularny (zasypianie i budzenie się codziennie o podobnych godzinach). W czasie prawidłowego snu nie zaobserwujemy głośnego, nieregularnego chrapania z możliwym przerwaniem oddechu, co również pozwoli na przyjemniejszy odpoczynek.
Czy kawa postawi nas na nogi po zarwanej nocy?
Wydaje nam się, że nieprzespaną noc zrekompensuje kawa lub energetyk. Nie do końca jest to prawda. Kofeina zawarta w kawie potrafi przynieść tylko chwilowy zastrzyk energii i w pewnym stopniu zminimalizować objawy nieprzespanej nocy, ale na pewno nie zastąpi odpowiedniej ilości snu. Według badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Chicago, niedobór snu prowadzi do zwiększonego ryzyka rozwoju cukrzycy. Ponadto nadużywanie kofeiny może negatywnie wpłynąć na organizm – zaburzać proces zasypiania, prowadzić do odwodnienia oraz ospałości.
Jak zadbać o sen?
Wiemy już jak ważną rolę w naszym życiu pełni sen oraz jakie są skutki związane z jego niedoborem. Oto kilka propozycji, jak w prosty sposób można o niego zadbać:
- Chodzenie spać o regularnych godzinach i spanie przez wystarczającą ilość czasu (na przykład między 22:00 a 6:00);
- Unikanie drzemek w ciągu dnia;
- Zadbanie właściwą dietę oraz zaplanowanie ostatniego posiłku na 2-3 godziny przed zaśnięciem;
- Spanie przy zgaszonym świetle i nie korzystanie z urządzeń elektronicznych emitujących światło niebieskie;
- Zapewnienie sobie odpowiedniej dawki ruchu w ciągu dnia;
- Unikanie kofeiny, nikotyny oraz alkoholu;
- Unikanie stresu.
Mając już świadomość o tym, jak sen wpływana nasz organizm, skutków jego niedoboru oraz korzyści, jakie niesie, zastanówmy się, czy na pewno dbamy odpowiednio o nasz wypoczynek. Postarajmy się poświęcić mu odpowiednio dużo czasu, a na pewno nie będziemy tego żałować!
Projekt społeczny Zapobiegaj – Nie zwlekaj ma na celu zwiększenie świadomości na temat chorób dotykających nasz organizm. Pokazujemy, jak ważna jest profilaktyka i dbanie o własne zdrowie. Swoimi działaniami pragniemy zachęcić młode osoby do regularnych badań, które pozwalają na wczesne wykrycie chorób.
Wiele osób nie przykłada większej wagi do stanu swojego zdrowia. Ludzie rzadko wykonują podstawowe badania kontrolne, np. krwi i moczu, które pozwalają na wcześniejsze wykrycie poważnych chorób i wdrożenie leczenia. Nie zdają sobie sprawy, że mogą zacząć profilaktykę już dziś, co może uchronić ich przed zachorowaniem w przyszłości.
Instagram: https://www.instagram.com/zapobiegajniezwlekaj/
Tiktok: https://www.tiktok.com/@zapobiegajniezwlekaj
Twitter: https://twitter.com/ZapNieZwlekaj
Redakcja i korekta: Edyta Edi Braun